Vergi ödevlilerinin yargı kararına ihtiyaç göstermeksizin, idari para cezasıyla cezalandırılmalarını sağlayan vergi kanunlarında öngörülen yükümlülüklere aykırı fiillere vergi kabahati denir.
Vergi kabahatleri, vergi usulsüzlük kabahatleri ve genel usulsüzlük kabahatleri kendi aralarında 2 ye ayrılır.
Mükelleflerin veya vergi sorumluluklarının vergilemeye ilişkin ödevlerini yerine getirmeleri nedeniyle verginin eksik veya geç tahakkukuna sebebiyet verilmesine vergi ziyaı denir.
Hesap ve muhasebe hileleri yapmak genel olarak kayıt düzeninin vergi ve muhasebe hukuku kurallarına aykırı değiştirilmesidir.
Gerçekte olmayan kişiler adına hesap açmak: var olmayan kişilerin borçlu veya alacaklı olarak gösterilmesidir.
Defter, kayıt ve belgeleri tahrif etmek veya gizlemek: bir işletmenin almış olduğu faturada yer alan tutarların yükseltilerek gider kaydedilmesidir.
Gerçek bir muamele veya durum olmadığı halde varmış gibi düzenlenen belgelere sahte belge denir.
Eksik tahakkuk: süresinde tahakkuk etmesi gerekenle tahakkuk eden vergi arasındaki farka eksik tahakkuk denir.
Geç tahakkuk: tahakkuk ettirilmesi gereken verginin süresinde tahakkuk ettirilmemesi veya süresinden sonra tahakkuk ettirilmesine geç tahakkuk denir.
Genel usulsüzlük kabahatlerine ilişkin birinci derece usulsüzlük türleri
1- Beyannamenin süresinde verilmemesi.
2- Defterlerin tutulmaması.
3- Kayıt ve belgelerin noksanlığı.
4- Defterlerde kayıt nizamına uyulmaması.
5- İşe başlamanın zamanında bildirilmesi.
6- Defter tasdiklerinin kanuni süreyi takip eden bir aydan sonra yaptırılması veya hiç yaptırılmaması.
Zirai işletme ölçüsü veya işletme büyüklüğünü gelir vergisi kanununa göre aşan çiftçiler zirai işletmelerinin bulunduğu köy veya mahalle muhtarlıklarına her yılın kadım ayında ekin sayım beyanında bulunurlar.
Gerçek kişilerde işe başlama bildirimi, mükellef avukat veya mali müşavir tarafından tarafından işe başlama tarihinden itibaren 10 gün içinde vergi dairesine yapılır.
Gelir vergisi kanununa göre ücretler adı altında yapılan vergilendirmede bu gruba giren ücretlerin gelirlerine ilişkin vergi tarhı hizmetin ifa olunduğu takvim yılının ikinci ayıdır.
Gelir vergisi kanununa göre ücretler adı altında yapılan vergilendirmede bu gruba giren ücretlilerin takvim yılı içinde işe başlayanların gelirlerine ilişkin vergi tarhı işe başlama tarihinden itibaren bir ay içinde yapılır.
Verasete bağlı intikallerde veraset ve intikal vergisinin beyan süresi muris ve mirasçıların yerleşim yeri Türkiye’yse ve murisin Türkiye’de ölmesi halinde ölüm tarihini takip eden 4. aydır.
Sermaye şirketlerinde 1. derece usulsüzlüklerde uygulanacak ceza miktarı (bkz.)
Özel iletişim vergisi beyannamesinin elektronik ortamda gönderilmesi gereken normal sürenin sonundan başlayarak 30 gün içinde verilmesi halinde 1/10 oranında ceza kesilir.
Vergi mevzuatında günü gününe tutulması zorunluluğu bulunan defter sayısı 1’dir.
