Anayasa Hukuku Ders Notları 1. Ünite

demhat sayar
Eylül 19, 2017

Türkiye’de Anayasa Gelişmelerine Genel Bakış ve 1961 Anayasasının Temel Nitelikleri 

• İmparatorluk dönemindeki anayasal gelişmeler merkezi hükumetle ayan temsilcileri arasında 1808 yılında imzalanan Sened-i İttifak belgesi ile başlamıştır. Bu gelişmeyi 1839 yılında ilan olunan Tanzimat Fermanı, 1856 yılında Islahat Fermanı ve 1876 yılında yürürlüğe giren ve ilk anayasamız olan Kanun-i Esasi izlemiştir. Milli Mücadele dönemini ve bu geçiş döneminin Anayasası olan 1921 Anayasasının kurduğu hükümet sisteminin özelliğini açıklayabilmek.

• Mondros Mütarekesini izleyen dönemde Anadolu’da başlayan işgaller kısa bir süre sonra Müdafaa-i Hukuk hareketlerini doğurmuştur. Bu süreçte kurulan TBMM Hükümeti’nin dayandığı ilkeler 1921 Anayasası ile açıklığa kavuşturulmuştur. Bir geçiş
dönemi anayasası görünümündeki 1921 Anayasası, Anayasa Hukuku öğretisinde “Meclis Hükümeti” adıyla bilinen hükümet sistemini öngörmüştür. Anayasanın en önemli ve devrimci ilkesi, milli egemenlik ilkesidir. 1924 Anayasası’nın öngördüğü hükümet sisteminin genel yapısını ve uygulaması aşamasındaki demokrasi anlayışını belirleyebilmek.

• 1924 Anayasası ile meclis hükümeti ile parlamanter , hükümet arasında karma bir sistem kurulmuştur. Her iki sistemin özelliklerini bünyesinde barındıran melez bir hükümet modeli oluşturulmuştur.

• Anayasa hükümlerinin değiştirilmesi, olağan kanunların değiştirilmesine oranla daha zor koşullara bağlanmıştır. Ayrıca anayasanın hiçbir hükmünün hiçbir neden ve özür ile savsanamaması, işlerlikten alıkonamaması ve hiçbir kanunun anayasaya
aykırı olamaması öngörülerek, sert bir anayasa oluşturulmuştur.(1924)

• Anayasa demokratik bir öze sahip olmakla birlikte, çoğulcu demokrasi değil, çoğunlukçu bir demokrasi anlayışını yansıtmaktadır. Uygulamada, demokratik geleneklerin henüz sağlam biçimde yerleşmemiş olduğu bir ülkede bu anlayış ciddi sakıncalar da doğurmuştur. 1961 Anayasasının temel niteliklerini ve uygulanmasını açıklayabilmek.

• Çoğunlukçu demokrasi anlayışından çoğulcu demokrasi anlayışına geçilen 1961 Anayasasında bu yönde bazı ilkeler saptanmıştır;
– Anayasanın üstünlüğü ilkesi
– Kuvvetler ayrılığı ilkesi ve devlet iktidarının paylaşılması,
– Çoğulcu toplum yapısının geliştirilmesi,
– Temel hakların genişletilmesi ve güçlendirilmesi.

• 1961 Anayasası ile devletin toplumsal barışı ve adaleti sağlamak amacıyla ekonomik ve toplumsal yaşama müdahalesini ifade eden sosyal devlet ilkesi getirilmiştir.

• Anayasanın uygulanması sürecindeki en önemli dönemeç 12 Mart 1971 Askeri Müdahalesi olmuştur. Müdahaleyi izleyen dönemde getirilen ana değişiklikleri şöyle sıralayabiliriz;
– Yürütme organı yasama ve yargı organlarına karşı güçlendirilmiştir.1971 12 MART DARBESİ (M)
– Temel hak ve özgürlükler sınırlandırılmıştır.
– Yargı denetimine sınırlamalar getirilmiştir.


0%

Aşağıdakilerden hangisi Osmanlı İmparatorluğu Dönemindeki anayasacılık hareketlerinin sonucunda imzalanan anayasal belgelerden biri değildir?

Correct! Wrong!

Doğru Cevap Teşkilatı Esasiye Kanunu

Aşağıdakilerden hangisi yasama ve yürütme kuvvetlerinin yasama organında toplanmasını ifade eden hükümet sistemidir?

Correct! Wrong!

Aşağıdakilerden hangisi başkanlık hükümeti sisteminin özelliklerinden biri değildir?

Correct! Wrong!

1924 Anayasası döneminde ilk çok partili hayata geçiş denemesi hangi parti ile olmuştur?

Correct! Wrong!

Aşağıdakilerden hangisi çoğulcu demokrasi anlayışının özelliklerinden biri değildir?

Correct! Wrong!

Aşağıdaki anayasalardan hangisi ile TBMM ilk kez egemenliğin kullanımında ve temsilinde tek yetkili organ olmaktan çıkarılmıştır?

Correct! Wrong!

Aşağıdakilerden hangisi 1961 Anayasası ile kabul edilen yeniliklerden değildir?

Correct! Wrong!

Aşağıdakilerden hangisi devletin, toplumsal barışı ve adaleti sağlamak amacıyla toplumsal ve ekonomik yaşama etkin biçimde müdahalesini meşru ve gerekli gören devlet anlayışını ifade eder?

Correct! Wrong!

Aşağıdakilerden hangisi 12 Mart 1971 Askeri Müdahalesi’nin sonucu olarak yürütme organının güçlendirilmesine yönelik değişikliklerden biri değildir?

Correct! Wrong!

Danıştay’ın yetkilerinin genişletilmesi

Aşağıdaki nedenlerden hangisi 1961 Anayasası’nın, toplumun büyük çoğunluğunun oylaşmasına dayanan bir toplum sözleşmesi niteliğinde olmasını engellemiştir?

Correct! Wrong!

Anayasanın, seçmen çoğunluğunun eğilimini temsil eden bir siyasal gücün olumsuz yargılamasına hedef olması

Anayasa Hukuku 1. Ünite Alıştırma
Notunuz: 30
10 Sorudan 3 tanesini doğru cevapladınız. Yeterli Değil!
Notunuz: 40
10 Sorudan 4 Tanesini doğru cevapladınız. Biraz daha çaba!
Notunuz: 50
Soruların yarısına doğru cevap verdiniz. Kritik eşiktesiniz!
Notunuz: 60
Bir alıştırma testi için hiç de fena değil!
Notunuz: 70
Ortalamanın üzerindesiniz
Notunuz: 80
Gayet iyi!
Notunuz: 90
Sadece 1 soruya yanlış cevap verdiniz. Çok iyi!
Notunuz: 100
10 Sorunun tamamına doğru cevap vermek mükemmel. Ortalamayı yükselttiğiniz için pek de sevilmeyeceksiniz 🙂

Share your Results:

Güz Dönem Sonu Sınavı
08.01.2022
0
Gün
0
Saat
0
Dakika
0
Saniye

Üye OlŞifremi Unuttum